به نقل از «ایسنا»

جنگ‌هایی که معادلات منطقه را تغییر داد

تاریخ انتشار: ۱۰ دی ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۹۴۱۳۴۲۵

روزهای پایانی سال ۲۰۲۳ برای جهانی که داشت زیر سایه نبرد فرسایشی روسیه و اوکراین به شنیدن اخبار جنگ عادت می‌کرد، حامل خبرهای بدتری بود . درسالی که گذشت و پیش از ۷ اکتبر ، آنچه فضا را آکنده بود، عواقب جنگ ویرانگر اوکراین و روسیه بود، اما با گذر از روزهایی که در کرختی اخبار این جنگ می‌گذشت، اکتبری در راه بود که بمب خبری سال در آن منفجر شد؛ حمله غافلگیرانه حماس به تل آویو که رهبران اسرائیل و هم‌پیمانانش را به شوک فرو برد؛ حمله و رخدادهای پس از آن که فارغ از ابعاد منطقه‌ای‌اش، پیام‌های معناداری در ساحت بین‌الملل از خود ساطع ‌کرد.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

به گزارش ایسنا، نور نیوز نوشت: ۲۵ فوریه ۲۰۲۲ بود که ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه به اماواگرهای چندساله درباره دعاوی تاریخی اوکراین و روسیه پایان داد و فرمان عملیات نظامی‌علیه کی‌یف را صادر کرد؛ جنگی که علت وقوع آن پیش و بیش از هر چیز به دلیل مترادف ‍دانستن آن با یک ادعای ارضی مورد توجه قرار گرفت. اما پیدا بود که ریشه‌های این  نبرد نابرابر نظامی ‌را نباید در روسیه که می‌بایست در آمریکا و در بطن اهدافی که این کشور در روند استراتژی منطقه‌ای‌اش طراحی کرده بود، جستجو کرد.  

بسیاری از آنچه بعد از آغاز جنگ اوکراین در سپهر سیاسی و نظامی‌جهان و منطقه گذشت و به وقایع ۷ اکتبر وعملیات «طوفان الاقصی» رسید، دومینووار به هم مرتبط بود. مجموعه چالش‌های امنیتی که به گفته «جان مرشایمر»، تحلیلگر صاحب‌نظر آمریکایی، بازیگران بزرگ و غالب حاضر در آن، تحت لوای نظریه «انتقال قدرت» در محیط پیرامونی قدرت‌های نوظهور ایفای نقش می‌کنند و می‌کوشند توسعه و نفوذ خود را به عرصه کلان‌تر بین‌المللی  تا جای ممکن توسعه دهند؛ رویکردی که نشانه‌های آن در معادله اوکراین دیده شد و ایالات متحده و هم‌پیمانان اروپایی‌اش، این کشور را به مثابه یک حوزه کنترل‌کننده در جوار روسیه می‌دیدند که تضعیف آن به تهدید منافع راهبردی ایالات‌متحده در این بخش از منطقه و تزلزل در رقابت فزاینده با مسکو و پکن تعبیر می‌شد. چه به زعم امریکا، اوکراین محل ترانزیت بیش از ۸۰ درصد گاز وارداتی اروپا از روسیه به شمار می‌رفت و بدون حضور این کشور و شاهراه عبوری انرژی روسیه به غرب، تلاش‌های مسکو از نفوذ و تاثیرگذاری ژئوپولتیک تهی می‌شد. در چنین فضایی اشغال «کریمه» از سوی روسیه و حمایت آن از جدایی‌طلبان شرق اوکراین، فرصت مناسبی برای غرب بود تا به بهانه به چالش کشیده‌شدن نظم سیاسی موجود، سیاست ایجاد و تصاعد بحران را با حمایت غیر مستقیم از «کی‌یف» دنبال کنند، اما وقوع این جنگ و گسترش دامنه‌های آن روشن ساخت که واشنگتن چه برای تعهد تمام‌عیار میدانی به اوکراین و چه برای یک سازش دیپلماتیک با روسیه فاقد یک  استراتژی روشن و مشخص است و به این ترتیب بود که «کی‌یف» را در زمین جنگی نابرابر تنها گذاشت.

خروج اسرائیل از حاشیه امن

جنگ ۷ اکتبر ۲۰۲۳ در باریکه غزه را هم نمی‌توان فارغ از استراتژی غرب در قبال اوکراین ارزیابی کرد. چه تل‌آویو همواره یکی از اضلاع اصلی اجرای سیاست ایجاد بحران و یک مولفه کنترل‌کننده در محیط پیرامونی طیفی از قدرت‌های نوظهور بین‌الملل و منطقه به شمار می‌رفته است. به این ترتیب به میزانی که بر شمار کنش‌های امنیتی اسرائیل در منطقه افزوده می‌شد، زنگ‌های هشدار برای بازیگران دولتی و غیر دولتی منطقه از جبهه مقاومت فلسطین گرفته تا جمهوری اسلامی ‌مبنی بر تهدید منافع‌شان در غرب آسیا به صدا در می‌آمد. در چنین فضایی تضعیف حماس و جریان مقاومت اسلامی‌ فلسطین که در برابر اسرائیل و مجموعه کشورهای غربی قرار گرفته اند، می‌توانست به یک خط قرمز برای قدرت‌های  بزرگ منطقه خاورمیانه از جمله ایران تبدیل ‌شود. به این ترتیب به موازاتی که بازیگران غربی، تل آویو را به عنوان یک عامل بازدارنده در برابر بازیگران منطقه ای و عاملی برای تحقق خواسته‌های منطقه ای خود می‌بینند، بازیگران ذی‌نفوذ غرب آسیا هم تضعیف حماس و مقاومت را خلاف راهبرد منطقه‌ای خود قلمداد می‌کنند. اما وقوع عملیات «طوفان الاقصی» و شکست نظام اطلاعاتی و امنیتی اسرائیل در زمانی که افراطی‌ترین دولت تاریخ  در این سرزمین اشغال شده بر سر کار بود، نشان داد که امنیتی‌شدن بیشتر دولت اسرائیل و حضور گرایش‌های فلسطینی‌ستیز در کنار حمایت‌های ویژه‌ای که این رژیم از سوی متحدان غربی خود به‌ویژه ایالات متحده می‌گرفت، نه تنها حاشیه امنیتی برای آن ایجاد نکرده بود، بلکه مسبب آسیب‌پذیری بیشتر شد.

جنگ و دو رویکرد

نبرد فرسایشی اوکراین که در ماه‌های اخیر عملا با یک بن‌بست بدون چشم‌انداز مواجه شده و همچون استخوانی در گلوی آمریکا و هم‌پیمانانش در ناتو گیر کرده بود، به ناگهان زیر سایه جنگی که با عملیات «طوفان الاقصی» در غزه به راه افتاد، از کانون توجه کشورهای منظومه غرب خارج شد و «ولادیمیر زلنسکی»، رئیس‌جمهور اوکراین به ناگهان دریافت جنگ هزینه‌سازش با روسیه از تیررس توجهات و لنز دوربین رسانه‌ها خارج شده و معطوف وقایع خونین خاورمیانه شده است؛ امری که طبیعی بود این سیاستمدار ماجراجو را نگران کند؛ چه او به خوبی می‌دانست که از منظر جایگاه و موقعیت اوکراین و اسرائیل در روند اهداف و منافعی که امریکا و شرکای غربی‌اش دنبال می‌کنند، رقابت را باخته است. از این رو می‌شد پیش‌بینی کرد که در صورت تداوم جنگ غزه و ادامه روند کاهش حمایت‌های غربی از اوکراین در برابر روسیه، کابوس هولناک رهاشدن در برابر روسیه برای «زلنسکی» که پیشتر به حمایت‌های همه‌جانبه ناتو و به طور ویژه ایالات متحده دل‌خوش کرده بود، به واقعیت تبدیل شود. در چنین فضایی طبیعی می‌نمود که موضع گیری‌های ادعایی مقام‌های غربی در قبال جنگ مسکو و «کی‌یف» که از «عدم تصرف زمین به زور»، «ممنوعیت پاک‌کردن مرزهای کشور دیگر»، «عدم هدف قراردادن غیرنظامیان در جنگ»، و «عدم جنگ تجاوزکارانه» در طول درگیری روسیه با اوکراین، سخن به میان می‌آوردند، در قبال جنگ غزه و در مدت سه ماهی که از آغاز آن می‌گذرد، به گوش نرسد.

رخ نمایی نظم جدید

درحالی که جنگ روسیه در اوکراین را باید مهر پایانی بر رویای خودمختاری دفاعی و امنیتی اروپا تلقی کرد که کفه ترازو را در بین سیاستمداران اروپایی به نفع جناح پروآتلانتیک به نحو تعیین‌کننده‌ای تغییر داد و بیش از پیش بر ضرورت تقویت تعامل با ناتو به رهبری آمریکا تاکید کرد اما با قیاس ریشه‌های جنگ اوکراین و غزه زیر سایه استراتژی «ایجاد بحران در مناطق پیرامونی»، می‌توان از تغییر بزرگ‌تری در چارچوب تعاملات جهانی سخن به میان آورد که از روند در حال گذار مناسبات قدرت حکایت می‌کند؛ دوره ای که مجموعه‌ای از آشفتگی و گسست را تا زمان استقرار نظم جدید با خود یدک می‌کشد و مهر پایانی بر سیطره و فرادستی ایالات متحده می‌زند.

این در حالی است که جنگ غزه بر عمق و ابعاد گسل‌های بین‌المللی که از قبل در پی تهاجم نظامی‌روسیه به اوکراین ایجاد شده بود، افزوده است و حالا این شکاف بیش از پیش با رخدادهای خونین در سرزمین‌های اشغالی رخ نمایی می‌کند؛ چه چین و روسیه دو بازیگر بزرگ آسیایی در قالب یک شراکت بدون محدودیت، با آشکارکردن مخالفت خود با جنگ خاورمیانه در حال ایجاد ترتیبات جدیدی برای جایگزینی نظم جدیدی هستند که قوانین و نهادهای برآمده از رویکرد ایالات متحده و متحدانش در دوره پس از جنگ جهانی دوم را به چالش می‌کشد و در این راستا پیوند بازیگران بزرگ و کوچک در منطقه غرب آسیا همچون ایران و عربستان به این شراکت می‌تواند خواب‌هایی که امریکا برای فردای خروجش از خاورمیانه از طریق پروژه برون‌سپاری به اسرائیل دیده بود را بر هم زند.

انتهای پیام

منبع: ایسنا

کلیدواژه: مقاومت اسلامی فلسطین خاورمیانه تل آویو اوکراین جان مرشایمر جنگ جهانی دوم جنگ غزه عملیات طوفان الاقصی زلنسکی آمريكا اینترنت شهادت سردار سلیمانی چهارمین سالگرد شهادت سردار سلیمانی ایالات متحده منطقه ای

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.isna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایسنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۹۴۱۳۴۲۵ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

حمله هوایی و موشکی روسیه به مقر فرماندهی ارتش اوکراین/حمله پهپادی اوکراین به مناطق مختلف روسیه

بین الملل تابناک: هفتصد و هشتاد و سومین روز از حمله روسیه به اوکراین با دستور ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور این کشور می‌گذرد؛ تهاجمی که رویداد‌های بسیاری به دنبال داشته و منجر به تحریم گسترده روسیه از سوی بلوک غرب شده است و دورنمای مشخصی برای پایان آن نیز وجود ندارد.

حمله هوایی و موشکی روسیه به مقر فرماندهی ارتش اوکراین

وزارت دفاع روسیه امروز چهارشنبه اعلام کرد ارتش این کشور به مقر فرماندهی نیروهای اوکراینی در بخش جنوبی جبهه حمله کرده است.

 گزارش‌های اولیه حاکی از سه انفجار در مرکز اودسا است.

طبق گزارش راشا تودی، وزارت دفاع روسیه در بیانیه‌ای اعلام کرد که تاسیسات نظامی، نیروها و تجهیزات اوکراینی مورد اصابت حملات هوایی، موشکی و توپخانه‌ای قرار گرفته‌اند.

خبرگزاری نووستی پیش از این به نقل از نیروهای محلی گزارش داد که ارتش روسیه یک مقر اوکراینی را در مرکز شهر بندری اودسا هدف قرار داده است.

براساس آنچه تاکنون گزارش شده، سه انفجار در منطقه رخ داده که یکی از آنها در نزدیکی مقر فرماندهی اوکراین با قدرت بیشتری بوده است.

«اولگ کیپر» رئیس اداره منطقه‌ای اودسا ضمن تایید این گزارش، گفت که در این حمله از موشک بالستیک استفاده شده و دست‌کم سه نفر کشته‌ شده‌اند.

روسیه بارها تاکید کرده است که طی عملیات نظامی خود فقط مراکز نظامی اوکراینی را هدف قرار می‌دهد و هیچ اقدامی علیه زیرساخت‌های غیرنظامی انجام نمی‌دهد.

خبرگزاری نووستی هم‌چنین گزارش داد که روسیه یک منطقه استقرار نیروهای اوکراینی در حومه «خارکیف» شهری در مرز روسیه را بمباران کرد و علاوه بر این از حمله دیگری به انبار تجهیزات نظامی در منطقه «نیکولایف جنوبی» خبر داد که به انهدام این انبار منجر شده است.

موج تازه عملیات نظامی روسیه در اوکراین، پس از آن آغاز شد که «سرگئی شویگو» وزیر دفاع روسیه اخیرا متعهد شد که عملیات‌های این کشور را به مراکز لجستیکی و انبارهای اوکراین که با تجهیزات نظامی غربی پُر شده، تشدید کند.

او پیشتر درباره کمک جدید آمریکا به اوکراین به ارزش بیش از ۶۰ میلیارد دلار که به‌تازگی پس از موافقت مجالس نمایندگان آمریکا تصویب شد، گفت: «این اقدام برای جلوگیری از فروپاشی نیروهای اوکراینی در نظر گرفته شده است، اما این پول تاثیر چشمگیری در میدان نبرد نخواهد گذاشت زیرا بیشتر این بودجه به تولید نظامی آمریکا سرازیر خواهد شد.»

پنتاگون: نه تنها اف-۱۶، بلکه تسلیحات دیگر به اوکراین ارسال می‌کنیم

رئیس ستاد مشترک ارتش آمریکا گفت کشورهای غربی نه تنها جنگنده‌های اف-۱۶ بلکه تسلیحات دیگری را نیز به اوکراین ارسال خواهند کرد.

 «ژنرال چارلز براون» رئیس ستاد مشترک ارتش ایالات متحده طی جلسه‌ای در کمیته نیروهای مسلح مجلس نمایندگان آمریکا عنوان کرد: «ما فقط قرار نیست اف-۱۶ها را به اوکراین ارسال کنیم؛ بلکه خلبانان را آموزش خواهیم داد، هم‌چنین بحث آموزش نگهداری این جنگنده‌ها و ارسال سیستم‌های تسلیحاتی دیگر نیز مطرح است.»

طبق گزارش خبرگزاری تاس، رئیس ستاد مشترک ارتش آمریکا در ادامه به برگزاری گفت‌وگوها درخصوص اف-۱۶ها اشاره کرد.

کی‌یف در اوایل ماه آوریل اعلام کرد پنج گروه از خلبانان اوکراینی در بریتانیا، دانمارک، ایالات متحده و فرانسه برای پرواز با جت‌های جنگنده اف-۱۶ آمریکا آموزش می‌بینند. در پایان اوت ۲۰۲۳، هلند اعلام کرد که ۴۲ فروند اف-۱۶ را به اوکراین منتقل خواهد کرد، در حالیکه کپنهاگ به کی‌یف وعده داده بود که ۱۹ دستگاه از این نوع را تحویل دهد. در این میان، «ولادیمیر پوتین» رئیس‌جمهور روسیه هم هشدار داد که اف-۱۶ می‌تواند حامل تسلیحات هسته‌ای باشد و مسکو این را در عملیات رزمی خود در نظر خواهد گرفت.

چند روز پیش روزنامه لیبراسیون نوشت ۱۰ خلبان اوکراینی که اکثر آنها هرگز پرواز نکرده‌اند، برای گذراندن دوره‌های آموزشی جامع مطابق با استانداردهای نیروی هوایی وارد فرانسه شده‌اند.

انتظار می‌رود اف-۱۶های آمریکایی در تابستان امسال وارد اوکراین شود. پس از اتمام دوره آموزشی خود در فرانسه، خلبانان اوکراینی بعد از یک دوره سازگاری چهار ماهه در رومانی، از این جنگنده‌ها استفاده خواهند کرد.

حمله پهپادی اوکراین به مناطق مختلف روسیه

مقام‌های روسیه اعلام کردند اوکراین به چند منطقه در روسیه در ساعات پایانی شب گذشته حمله پهپادی داشت و رسانه‌های روسی نیز گزارش کردند که آتش سوزی در یک پالایشگاه نفت در نزدیکی مسکو رویت شده است.

«پاول مالکوف» فرماندار منطقه «ریازان» هم‌مرز با مناطق شمال غربی مسکو گفت در این حملات پهپادی کسی زخمی نشده است.

به نقل از خبرگزاری رویترز، کانال تلگرامی «Baza» روسیه نیز که با سرویس‌های امنیتی این کشور همکاری دارد گزارش کرد که این حمله به پالایشگاه نفت رایازان بوده است.

این پالایشگاه که به شرکت روس‌نفت روسیه تعلق دارد و توسط آن اداره می‌شود حدود ۵.۸ درصد از نفت خام این کشور را پالایش می‌کند و هدف مکرر حملات هوایی اوکراین است.

فرمانداران مناطق «کرسک» و «ورونژ» در جنوب غرب روسیه هم‌مرز با اوکراین هم گزارش حملات پهپادی را در اراضی خود داده و گفتند این حملات زخمی یا خساراتی نداشته است.

روسیه به ندرت اطلاعاتی در مورد تاثیر کامل حملات اوکراین بر قلمرو و زیرساخت‌های خود افشا می‌کند.

مقامات کی‌یف مدعی‌اند هدف قرار دادن زیرساخت‌های نظامی، انرژی و حمل و نقل روسیه، تلاش‌های جنگی مسکو را تضعیف می‌کند.